«Էրդողանը ցայտնոտի մեջ է»

Վատիկանում Հռոմի պապ Ֆրանցիսկոս 1-ի` Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին տրված պատարագը մեծ արձագանք ունեցավ ոչ միայն Հայաստանում, այլև ողջ աշխարհում: Մեզանում առավել շատ խոսվեց պապի ելույթում հնչած «ցեղասպանություն» բառի կարևորության մասին: Տասնհինգ տարի առաջ նույնն ասաց նաև Հռոմի պապ Հովհաննես Պողոս 2-րդը, սակայն ճանաչման գործընթացում էական ոչինչ տեղի չունեցավ: Պատարագը հիրավի ազդեցիկ էր ու հրաշալի, բայց արդյո՞ք չենք գերագնահատում պապի ելույթի այդ հատվածը: Այս հարցն ուղղեցինք ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար ՎԱՀՐԱՄ ԲԱՂԴԱՍԱՐՅԱՆԻՆ:

-Այո, «ցեղասպանություն» բառը ժամանակին շեշտել է նաև Հովհաննես Պողոս 2-րդը,- ասաց պարոն Բաղդասարյանը:- Այս անգամ ավելի էական էր պատարագի էությունը` ուղղված ողջ քրիստոնյա, կաթոլիկ աշխարհին: Ազդեցիկ էր նաև պատարագի ներկայացուցչականությունը: Ոչ միայն հոգևոր աշխարհն էր ներկա, այլև միջազգային դիվանագիտական կորպուսը, մարդիկ` անկախ ռասայից: Սա լուրջ հայտ էր, ձեռնոց` նետված Թուրքիային, բաց ենթատեքստով մեղադրանք, որ հաջորդ բոլոր ցեղասպանությունների մեղավորը դուք եք, քանի որ ցեղասպանության հիմքը դուք դրեցիք: Մեղադրանք էր նաև միջազգային հանրությանը, որ անտարբեր եղաք, չճանաչեցիք հայերի կոտորածը, որ կանխվեին հետագա ցեղասպանությունները: Պատահական չէին Հիտլերի բառերը. «Ո՞վ է հիմա հիշում հայերի ցեղասպանությունը»: Այս պատարագը նոր երևույթ է, և պատահական չէ, որ թուրքերի վայնասունն այս անգամ մեծ չափերի է հասնում:
-Այդ «վայնասունի» արձագանքը չէ՞ր, որ Էրդողանը Հռոմի պապի ասածը «զառանցանք» համարեց:
-Ես չեմ հրճվում, որ Թուրքիայի ու Վատիկանի հարաբերությունները լարվում են: Համենայն դեպս, սա Էրդողանին ուղղված սթափության կոչ էր: Հռոմի պապին միացան նաև թուրքական, իսլամական աշխարհի մտավորականության ներկայացուցիչները, ինչը մեծ իրադարձություն է: Այսօր Էրդողանը ցայտնոտի մեջ է ու չի կարողանում փախչել պատմությունից: 100 տարվա ընթացքում, համոզված եմ, այս տիպի միջոցառում չի եղել, Վատիկանի հրապարակում ասեղ գցելու տեղ չկար, բոլորն աղոթում էին, երբ հնչում էր «ցեղասպանություն» բառը:
-Ենթադրենք, այս գործընթացներից հետո հինգ կամ տասը երկիր ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը, ո՞րն է լինելու Հայաստանի հաջորդ քայլը:
-Մեր վերջնական նպատակն այն է, որ Թուրքիան միջազգային հանրության ճնշման տակ հասկանա, որ պատասխանատու չէ երիտթուրքերի կատարած ոճրագործության համար: Այս կոչն է անում նաև թուրք մտավորականությունը` պնդելով, որ պետք է անցյալի «մուրը» մաքրել սերունդների ճակատից: Մենք ասում ենք` պետք է ճանաչել անցյալը, հարգել հայ ժողովրդի պահանջատիրությունը, որից հետո պատրաստ ենք պատմության նոր էջ և հարևանի առաջ դռներ բացելու: Թուրքիան չի կարողանալու փախչել այս ճնշումից: Իրավիճակը փոխվել է` հայերը ոչ թե խղճահարության ձայն են բարձրացնում, այլ պահանջատիրոջ կարգավիճակով են ներկայանում: Իր պատմության հետ հաշվի նստելու փոխարեն Թուրքիան նույն օրը Գալիպոլիի ճակատամարտում տարած իր հաղթանակն է նշում, ինչը հարված է ամբողջ քրիստոնյա աշխարհին, անարգանք ու արհամարհանք մեր զոհերի հիշատակին:
-Բայց նույն աշխարհին ոչինչ չի խանգարում բարձր մակարդակով մասնակցելու Թուրքիայի այդ միջոցառմանը:
-Դա քաղաքականություն է, իսկ քաղաքականությունն ամբողջությամբ շահ է: Մենք չենք կարող Ռուսաստանին, ԱՄՆ-ին, մյուսներին քաղաքականություն պարտադրել: Աշխարհը Թուրքիայի հետ ի՛ր քաղաքականությունն է վարում, մեզ մոտ էլ գալիս է պատմությունը վավերացնելու:

Ճեպազրույցը` Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ